ਸੀਬੀਆਈ ਦੀ ਇੱਕ ਅਦਾਲਤ ਨੇ 32 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਫਰਜ਼ੀ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੰਜ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਹੈ। ਇਹ ਮਾਮਲਾ 1993 ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਕਤਲ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਸਾਬਕਾ ਐਸਐਸਪੀ ਭੁਪਿੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸਮੇਤ ਪੰਜ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਅਪਰਾਧਿਕ ਸਾਜ਼ਿਸ਼, ਕਤਲ ਅਤੇ ਸਬੂਤ ਨਸ਼ਟ ਕਰਨ ਵਰਗੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਦਾਲਤ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸਜ਼ਾ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਸੁਣਾਈ ਜਾਵੇਗੀ।
ਸੀਬੀਆਈ ਦੀ ਇੱਕ ਅਦਾਲਤ ਨੇ 1993 ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਰਾਣੀ ਵਿੱਲਾ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸੱਤ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ 32 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੇ ਫਰਜ਼ੀ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਾਬਕਾ ਸੀਨੀਅਰ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਆਫ਼ ਪੁਲਿਸ (ਐਸਐਸਪੀ) ਅਤੇ ਇੱਕ ਡਿਪਟੀ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਆਫ਼ ਪੁਲਿਸ (ਡੀਐਸਪੀ) ਸਮੇਤ ਪੰਜ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਹੈ।
ਸੱਤ ਪੀੜਤਾਂ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ (ਐਸਪੀਓ) ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਰਨਤਾਰਨ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਦੋ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਚੁੱਕਿਆ, ਤਸੀਹੇ ਦਿੱਤੇ ਅਤੇ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦਿਖਾਇਆ।
ਸੀਬੀਆਈ ਨੇ 1999 ਵਿੱਚ ਐਸਪੀਓ ਸ਼ਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਪਤਨੀ ਨਰਿੰਦਰ ਕੌਰ ਦੇ ਬਿਆਨ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਜਿਸਦੀ ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਲਾਵਾਰਿਸ ਦੱਸ ਕੇ ਸਸਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਸਰਹਾਲੀ ਦੇ ਐਸਐਚਓ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਇੱਕ ਪੁਲਿਸ ਟੀਮ ਨੇ 27 ਜੂਨ, 1993 ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਠੇਕੇਦਾਰ ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰੋਂ ਐਸਪੀਓ ਸ਼ਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਦੇਸਾ ਸਿੰਘ, ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਦੋ ਹੋਰ ਬਲਕਾਰ ਸਿੰਘ ਉਰਫ਼ ਬੌਬੀ ਅਤੇ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਚੁੱਕਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੰਨਮੈਨ ਵਜੋਂ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਫਰਜ਼ੀ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਏ ਗਏ 5 ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਵਾਲੇ
ਸੰਗਤਪੁਰਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡਕੈਤੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਬਾਰੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਕਬਾਲੀਆ ਬਿਆਨ ਲੈਣ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਰਹਾਲੀ ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਤਸੀਹੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਜੋਗਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਿਹਾਈ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਸਿਰਫ਼ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
2 ਜੁਲਾਈ, 1993 ਨੂੰ, ਸਰਹਾਲੀ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਇੱਕ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਤਿੰਨੋਂ ਐਸਪੀਓ ਆਪਣੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਸਮੇਤ ਡਿਊਟੀ ਤੋਂ ਫਰਾਰ ਹੋ ਗਏ ਸਨ। ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਕਿ ਐਸਪੀਓਜ਼ ਦੇ ਅਗਵਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਬਾਅਦ, ਬਲਕਾਰ ਸਿੰਘ ਉਰਫ਼ ਕਾਲਾ ਨੂੰ ਵੀ ਰਾਣੀ ਵਿੱਲਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਘਰ ਤੋਂ ਚੁੱਕਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।
12 ਜੁਲਾਈ, 1993 ਨੂੰ, ਤਤਕਾਲੀ ਡੀਐਸਪੀ ਗੋਇੰਦਵਾਲ ਸਾਹਿਬ ਭੁਪਿੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਸਰਹਾਲੀ ਐਸਐਚਓ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕਰਮੂਵਾਲਾ ਪਿੰਡ ਦੇ ਮੰਗਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਡਕੈਤੀ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਵਸੂਲੀ ਲਈ ਘੜਕਾ ਪਿੰਡ ਲਿਜਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਤਾਂ ਪੁਲਿਸ ਟੀਮ ‘ਤੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਵਿੱਚ ਮੰਗਲ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਹਮਲਾਵਰ – ਦੇਸਾ ਸਿੰਘ, ਸ਼ਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਬਲਕਾਰ ਸਿੰਘ – ਮਾਰੇ ਗਏ। ਮ੍ਰਿਤਕ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਬੰਦੂਕਾਂ, ਵਰਤੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਦਾ ਕਾਰਤੂਸ ਬਰਾਮਦ ਦਿਖਾਏ ਗਏ ਅਤੇ ਇੱਕ ਕੇਸ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਹਾਲਾਂਕਿ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਫਾਈਲ ਵਿੱਚ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੀ ਪਛਾਣ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਸਕਾਰ ਲਾਵਾਰਿਸ ਵਜੋਂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਥਿਆਰ ਅਤੇ ਗੋਲਾ ਬਾਰੂਦ ਮੇਲ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਪੋਸਟਮਾਰਟਮ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀਆਂ ਸੱਟਾਂ ਨੇ ਵੀ ਸਾਬਤ ਕੀਤਾ ਕਿ ਮ੍ਰਿਤਕਾਂ ਨੂੰ ਮੌਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਸੀਹੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸਨ।
ਸੀਬੀਆਈ ਜਾਂਚ ਨੇ ਫਰਜ਼ੀ ਮੁਕਾਬਲੇ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕੀਤਾ
ਸੀਬੀਆਈ ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਖੁਲਾਸਾ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ, ਜਿਸਨੂੰ ਸਰਹਾਲੀ ਪੁਲਿਸ ਨੇ 27 ਜੂਨ, 1993 ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨਾਲ ਅਗਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਵੇਰੋਵਾਲ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਵੇਰੋਵਾਲ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਜੂਨ/ਜੁਲਾਈ 1993 ਦੌਰਾਨ ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਪਿੰਡ ਹੰਸਾਵਾਲਾ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਤੋਂ ਅਤੇ ਹਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਜੋ ਕਿ ਜਲਾਲਾਬਾਦ ਦਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਨੂੰ ਕੈਥਲ ਤੋਂ ਅਗਵਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨਾਂ ਨੂੰ ਗੋਇੰਦਵਾਲ ਦੇ ਡੀਐਸਪੀ ਭੁਪਿੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਬਾਅਦ ਵੇਰੋਵਾਲ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀ ਐਸਐਚਓ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਸੂਬਾ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਵੇਰੋਵਾਲ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਇੱਕ ਪੁਲਿਸ ਪਾਰਟੀ ਨਾਲ ਇੱਕ ਹੋਰ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਮਾਰਿਆ ਗਿਆ ਦਿਖਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।
ਪੀੜਤ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਵਕੀਲ ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਵੇਰਕਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਸੀਬੀਆਈ ਨੇ 2002 ਵਿੱਚ ਭੁਪਿੰਦਰਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਡੀਐਸਪੀ ਗੋਇੰਦਵਾਲ, ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਐਸਐਚਓ ਸਰਹਾਲੀ, ਐਸਆਈ ਗਿਆਨ ਚੰਦ, ਏਐਸਆਈ ਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਏਐਸਆਈ ਗੁਲਬਰਗ ਸਿੰਘ, ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਸੂਬਾ ਸਿੰਘ ਐਸਐਚਓ, ਥਾਣਾ ਵੇਰੋਵਾਲ, ਏਐਸਆਈ ਜਗੀਰ ਸਿੰਘ, ਏਐਸਆਈ ਰਘੂਬੀਰ ਸਿੰਘ, ਹੈੱਡ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਹੈੱਡ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਅਰੂੜ ਸਿੰਘ ਵਿਰੁੱਧ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ ਸੀ।”
ਪਰ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਸੁਣਵਾਈ 2010-21 ਤੱਕ ਮੁਲਤਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਪੰਜ ਮੁਲਜ਼ਮਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਸੀਬੀਆਈ ਨੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ 67 ਗਵਾਹਾਂ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਚੱਲੀ ਸੁਣਵਾਈ ਦੌਰਾਨ 36 ਗਵਾਹਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਅਤੇ ਸਿਰਫ਼ 28 ਗਵਾਹੀਆਂ ਹੋਈਆਂ। ਪੰਜ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਭੁਪਿੰਦਰਜੀਤ, ਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਸੂਬਾ ਸਿੰਘ, ਗੁਲਬਰਗ ਅਤੇ ਰਘਬੀਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਜੇਲ੍ਹ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
