ਚੈੱਕ ਗਣਰਾਜ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੇਟਰ ਪਾਵੇਲ ਦੀ ਦਲਾਈ ਲਾਮਾ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਚੀਨ ਨੇ ਸਾਰੇ ਸਬੰਧ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਚੀਨ ਨੇ ਇਸ ਕਦਮ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਅਖੰਡਤਾ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਪਾਵੇਲ ਦੀ ਇਹ ਮੁਲਾਕਾਤ ਲੱਦਾਖ ਵਿੱਚ ਹੋਈ।
ਚੀਨ ਚੈੱਕ ਗਣਰਾਜ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪਾਵੇਲ ਨਾਲ ਦਲਾਈ ਲਾਮਾ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ‘ਤੇ ਇੰਨਾ ਨਾਰਾਜ਼ ਸੀ ਕਿ ਉਸਨੇ ਚੈੱਕ ਗਣਰਾਜ ਨਾਲ ਸਾਰੇ ਸਬੰਧ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਪੇਟਰ ਪਾਵੇਲ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਦਲਾਈ ਲਾਮਾ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੱਦਾਖ ਗਏ ਸਨ। ਚੀਨ ਨੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਸਨੇ ਪਿਛਲੇ ਮਹੀਨੇ ਦਲਾਈ ਲਾਮਾ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚੈੱਕ ਗਣਰਾਜ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਪੇਟਰ ਪਾਵੇਲ ਨਾਲ ਸਾਰੇ ਸਬੰਧ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ।
ਚੀਨ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਲਿਨ ਜਿਆਨ ਨੇ ਇੱਕ ਬਿਆਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ, “ਚੀਨ ਦੇ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਵਿਰੋਧ ਅਤੇ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਪਾਵੇਲ ਦਲਾਈ ਲਾਮਾ ਨਾਲ ਮਿਲੇ।” ਪਾਵੇਲ ਨੇ 27 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦੇ ਲੱਦਾਖ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਿੱਬਤੀ ਵਿਵਾਦਪੂਰਨ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਚੀਨ ਦੀ ਸਰਹੱਦ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀ ਹੈ।
ਚੀਨ ਦੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦਾ ਦੋਸ਼
ਲਿਨ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਇਹ ਚੈੱਕ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਚੀਨੀ ਸਰਕਾਰ ਪ੍ਰਤੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਦੀ ਗੰਭੀਰ ਉਲੰਘਣਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚੀਨ ਦੀ ਪ੍ਰਭੂਸੱਤਾ ਅਤੇ ਖੇਤਰੀ ਅਖੰਡਤਾ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ।” ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ, “ਚੀਨ ਇਸਦੀ ਸਖ਼ਤ ਨਿੰਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਦਾ ਸਖ਼ਤ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਪਾਵੇਲ ਦੇ ਇਸ ਕਦਮ ਨੂੰ ਭੜਕਾਊ ਕਾਰਵਾਈ ਦੱਸਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਚੈੱਕ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਨਾਲ ਸਾਰੇ ਸਬੰਧ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ।
ਚੀਨ-ਤਿੱਬਤ ਵਿਵਾਦ
1951 ਵਿੱਚ, ਚੀਨ ਨੇ ਤਿੱਬਤ ‘ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ‘ਸ਼ਾਂਤਮਈ ਮੁਕਤੀ’ ਦੱਸਿਆ। 1959 ਵਿੱਚ ਚੀਨੀ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿਰੁੱਧ ਅਸਫਲ ਵਿਦਰੋਹ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਦਲਾਈ ਲਾਮਾ ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਧਰਮਸ਼ਾਲਾ ਭੱਜ ਗਏ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤਿੱਬਤੀ ਸੰਸਦ ਅਤੇ ਜਲਾਵਤਨ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਚੀਨ ਇਸ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤਿੱਬਤ 13ਵੀਂ ਸਦੀ ਤੋਂ ਚੀਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਦਲਾਈ ਲਾਮਾ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਚੀਨੀ ਪੀਪਲਜ਼ ਲਿਬਰੇਸ਼ਨ ਆਰਮੀ ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਈ ਸੀ ਤਾਂ ਤਿੱਬਤ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰ ਰਾਜ ਸੀ। ਦਲਾਈ ਲਾਮਾ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਥੋਂ ਤਿੱਬਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾ ਰਹੇ ਹਨ।
