ਰੂਸ ਦੇ ਕਾਮਚਟਕਾ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਵਿੱਚ 8.8 ਤੀਬਰਤਾ ਵਾਲੇ ਭੂਚਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਅਮਰੀਕਾ, ਜਾਪਾਨ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਸਮੇਤ 12 ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਨਾਮੀ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਕਾਮਚਟਕਾ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਰੂਸ ਦੇ ਦੂਰ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਪਹੁੰਚ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਅਤੇ ਪਹਾੜੀ ਖੇਤਰ ਹੈ, ਪਰ ਇਸਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਖਤਰਨਾਕ ਭੂਚਾਲ ਵਾਲਾ ਖੇਤਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਰੂਸ ਦੇ ਪੂਰਬੀ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਕਾਮਚਟਕਾ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨ ਸਰਵੇਖਣ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ 8.8 ਸੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੂਰੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸੁਨਾਮੀ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸਦੀ ਡੂੰਘਾਈ 19.3 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਸੀ। ਭੂਚਾਲ ਦੀ ਤੀਬਰਤਾ ਇੰਨੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੀ ਕਿ ਲੋਕ ਬਿਨਾਂ ਜੁੱਤੀਆਂ ਜਾਂ ਜੈਕਟਾਂ ਪਹਿਨੇ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਭੱਜਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤੇ। ਇੱਕ ਕਿੰਡਰਗਾਰਟਨ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਈ।
ਭੂਚਾਲ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਰੂਸ, ਜਾਪਾਨ, ਅਮਰੀਕਾ (ਹਵਾਈ ਅਤੇ ਅਲਾਸਕਾ), ਕੈਨੇਡਾ (ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲੰਬੀਆ), ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ, ਚੀਨ, ਇੰਡੋਨੇਸ਼ੀਆ, ਤਾਈਵਾਨ, ਫਿਲੀਪੀਨਜ਼, ਪੇਰੂ, ਮੈਕਸੀਕੋ ਅਤੇ ਇਕਵਾਡੋਰ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਨਾਮੀ ਦੀ ਚੇਤਾਵਨੀ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਲਗਭਗ 30 ਸੈਂਟੀਮੀਟਰ ਉੱਚੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਜਾਪਾਨ ਦੇ ਹੋਕਾਈਡੋ ਟਾਪੂ ਦੇ ਨੇਮੁਰੋ ਤੱਟ ਨਾਲ ਟਕਰਾਈਆਂ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਪਹਿਲੀ ਲਹਿਰ ਰੂਸ ਦੇ ਕੁਰਿਲ ਟਾਪੂਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮਿਲੀ। ਜਾਪਾਨ ਨੇ 20 ਲੱਖ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਕੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਇਸਦੇ ਫੁਕੁਸ਼ੀਮਾ ਪ੍ਰਮਾਣੂ ਰਿਐਕਟਰ ਨੂੰ ਖਾਲੀ ਕਰਵਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਕਾਮਚਟਕਾ ਕਿੱਥੇ ਹੈ?
ਕਾਮਚਟਕਾ ਰੂਸ ਦੇ ਦੂਰ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਜੰਗਲੀ, ਪਹਾੜੀ ਅਤੇ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਹੈ। ਇਹ ਲਗਭਗ 1200 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬਾ ਅਤੇ 480 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਚੌੜਾ ਹੈ। ਇੱਥੋਂ ਦਾ ਜਲਵਾਯੂ ਉਪ-ਆਰਕਟਿਕ ਹੈ, ਯਾਨੀ ਕਿ ਸਰਦੀਆਂ ਲੰਬੀਆਂ ਅਤੇ ਬਰਫ਼ ਵਾਲੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਜਦੋਂ ਕਿ ਗਰਮੀਆਂ ਬਹੁਤ ਛੋਟੀਆਂ ਅਤੇ ਠੰਢੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਦੋ ਵੱਡੀਆਂ ਪਹਾੜੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਨਦੀਆਂ ਵਗਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਾਮਚਟਕਾ ਨਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਟੁੰਡਰਾ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸੰਘਣੇ ਜੰਗਲ ਤੱਕ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦੀ ਬਨਸਪਤੀ ਪਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਕਾਮਚਟਕਾ ਭੂਚਾਲਾਂ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਕਿਉਂ ਹੈ?
ਕਾਮਚਟਕਾ ਪ੍ਰਾਇਦੀਪ ਭੂ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਖੇਤਰ ਹੈ। ਇਹ ਖੇਤਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਪਲੇਟ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਅਮਰੀਕੀ ਪਲੇਟ ਦੇ ਸਬਡਕਸ਼ਨ ਜ਼ੋਨ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਇੱਕ ਪਲੇਟ ਦੂਜੀ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਖਿਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਇੱਥੇ ਭੂਚਾਲ ਅਤੇ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਲਗਾਤਾਰ ਹੁੰਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਾਮਚਟਕਾ ‘ਰਿੰਗ ਆਫ਼ ਫਾਇਰ’ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਖੇਤਰ ਹੈ ਜੋ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਮਹਾਸਾਗਰ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਫੈਲਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਅਤੇ ਜਿੱਥੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ 75% ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਵਾਲਾਮੁਖੀ ਅਤੇ 90% ਭੂਚਾਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।
ਇਤਿਹਾਸ ਗਵਾਹ ਹੈ: 1952 ਵਿੱਚ 9.0 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ ਸੀ
ਕਾਮਚਟਕਾ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਵੱਡੇ ਭੂਚਾਲ ਝੱਲ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। 4 ਨਵੰਬਰ, 1952 ਨੂੰ ਇੱਥੇ 9.0 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਭੂਚਾਲ ਆਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹਵਾਈ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 30 ਫੁੱਟ ਉੱਚੀਆਂ ਸੁਨਾਮੀ ਲਹਿਰਾਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈਆਂ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਕੋਈ ਜਾਨੀ ਜਾਂ ਮਾਲੀ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਜੁਲਾਈ 2025 ਵਿੱਚ ਹੀ, ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪੰਜ ਵੱਡੇ ਭੂਚਾਲ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ 7.4 ਤੀਬਰਤਾ ਦਾ ਸੀ। ਸਰਕਾਰੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਸਥਿਤੀ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਤੱਟਵਰਤੀ ਇਲਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਅਜੇ ਤੱਕ ਕਿਸੇ ਵੱਡੀ ਸੁਨਾਮੀ ਜਾਂ ਜਾਨ-ਮਾਲ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਹੈ, ਪਰ ਖ਼ਤਰਾ ਟਲਿਆ ਨਹੀਂ ਹੈ।
