ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ: ‘ਕੋਈ ਸਥਾਈ ਦੁਸ਼ਮਣ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਕੋਈ ਸਥਾਈ ਦੋਸਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਸਿਰਫ਼ ਸਥਾਈ ਹਿੱਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।’ ਇਹ ਕਹਾਵਤ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਲਈ ਬਿਲਕੁਲ ਸੱਚ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਭਿਆਨਕ ਯੁੱਧ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਕਰੀਬੀ ਦੋਸਤ ਸਨ।
ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਡੈਸਕ: ‘ਕੋਈ ਸਥਾਈ ਦੁਸ਼ਮਣ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਕੋਈ ਸਥਾਈ ਦੋਸਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਸਿਰਫ਼ ਸਥਾਈ ਹਿੱਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।’ ਇਹ ਕਹਾਵਤ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਲਈ ਬਿਲਕੁਲ ਸੱਚ ਹੈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਭਿਆਨਕ ਯੁੱਧ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ ਕਰੀਬੀ ਦੋਸਤ ਸਨ। ਅੱਜ ਦੋਵੇਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਕੱਟੜ ਦੁਸ਼ਮਣ ਬਣ ਗਏ ਹਨ ਅਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਘਾਤਕ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
ਇੱਕ ਸਮੇਂ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਦੇ ਕੂਟਨੀਤਕ, ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਖੁਫੀਆ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਚੰਗੇ ਸਬੰਧ ਸਨ। ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦੋਵੇਂ ਦੋਸਤ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਕੱਟੜ ਦੁਸ਼ਮਣ ਕਿਉਂ ਬਣ ਗਏ? ਆਓ ਇਸ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ…
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਬੰਧ ਵਿਗੜਨ ਲੱਗੇ
ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ 1948 ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇੱਕ ਯਹੂਦੀ ਰਾਸ਼ਟਰ ਵਜੋਂ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਈਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੁਸਲਿਮ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਚੁੱਪਚਾਪ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਈਰਾਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਸ਼ਾਹ ਮੁਹੰਮਦ ਰਜ਼ਾ ਪਹਿਲਵੀ ਕੋਲ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨਾਲ ਨੇੜਲੇ ਸਬੰਧ ਸਨ।
ਇਰਾਨ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਤੇਲ ਸਪਲਾਈ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਇਸਦੀ ਤਕਨੀਕੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਤੱਕ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਚੰਗੇ ਸਬੰਧ ਬਣੇ ਰਹੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਈਰਾਨ ਵਿੱਚ ਇਸਲਾਮੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਬੰਧ ਵਿਗੜਨ ਲੱਗੇ।
ਈਰਾਨ ਦੀ ਫਲਸਤੀਨ ਨਾਲ ਨੇੜਤਾ
ਇਸ ਕਾਰਨ, ਆਇਤੁੱਲਾ ਖਮੇਨੀ ਈਰਾਨ ਤੋਂ ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਹਟਾ ਕੇ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਕੱਟੜ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੂੰ ਸ਼ੈਤਾਨ ਅਤੇ ਇਸਲਾਮ ਦਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇਸ਼ ਕਿਹਾ ਸੀ।
ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਦੂਤਾਵਾਸ ਵੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਪਾਸਪੋਰਟ ਰੱਦ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਸਾਰੇ ਸਬੰਧ ਤੋੜ ਲਏ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਝੁਕਾਅ ਫਲਸਤੀਨ ਵੱਲ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਨੇ ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਮੰਨਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਇਹੀ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਇਜ਼ਰਾਈਲ, ਜੋ ਕਦੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਦੋਸਤ ਸਨ, ਹੁਣ ਘਾਤਕ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। 13 ਜੂਨ ਨੂੰ ਇਜ਼ਰਾਈਲੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਈਰਾਨ ਨੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲਾਂ ਨਾਲ ਜਵਾਬੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ।
